Najwyższa budowla z drewna na świecie: Aktualny rekord i fascynujące konstrukcje

* Aktualnie najwyższym budynkiem z drewna (w technologii mass timber) jest Ascent MKE w Milwaukee, USA, mierzący 86,6 metra.
* Za najwyższą wolnostojącą konstrukcję drewnianą na świecie uznawana jest Radiostacja Gliwicka w Polsce, o wysokości 111 metrów.
* Drewno w nowoczesnym budownictwie to głównie technologie takie jak drewno klejone krzyżowo (CLT) i drewno klejone warstwowo (glulam).
* Nowoczesne budynki drewniane są wysoce ognioodporne, wbrew powszechnym mitom. Zewnętrzna warstwa drewna ulega zwęgleniu, chroniąc rdzeń konstrukcji.
* Budownictwo drewniane jest uważane za ekologiczne, ponieważ drewno magazynuje dwutlenek węgla, a jego produkcja jest mniej energochłonna niż produkcja stali czy betonu.
* Trend budowania z drewna rośnie – architekci na całym świecie projektują coraz wyższe i bardziej skomplikowane drewniane wieżowce.
* Polska, dzięki Radiostacji Gliwickiej, ma historycznie ugruntowaną pozycję w dziedzinie imponujących konstrukcji drewnianych.

Drewno, materiał znany ludzkości od zarania dziejów, przeżywa swój renesans, wspinając się na nieosiągalne dotąd wysokości. Kiedy myślimy o drapaczach chmur, przed oczami stają nam szklane fasady i stalowe szkielety. Tymczasem rewolucja technologiczna sprawiła, że to właśnie drewno staje się materiałem przyszłości, pozwalając wznosić ekologiczne, trwałe i zdumiewająco wysokie budowle.

• • Jaka jest najwyższa budowla z drewna na świecie?
    Odpowiedź zależy od definicji. Najwyższym budynkiem mieszkalnym/użytkowym z drewna jest Ascent MKE w USA (86,6 m), natomiast najwyższą konstrukcją drewnianą (wieżą) jest Radiostacja Gliwicka w Polsce (111 m).
  • Czy drewniane wieżowce są bezpieczne w razie pożaru?
    Tak. Nowoczesne konstrukcje z drewna masywnego (CLT, glulam) są projektowane tak, aby spełniać rygorystyczne normy przeciwpożarowe. Grube elementy drewniane ulegają zwęgleniu na powierzchni, co tworzy warstwę ochronną i spowalnia proces spalania, dając czas na ewakuację.
  • Dlaczego buduje się wysokie budynki z drewna?
    Głównymi powodami są ekologia (drewno jest odnawialnym surowcem i magazynuje CO2), szybkość budowy (elementy prefabrykowane) oraz niższa waga konstrukcji w porównaniu do betonu.
  • Co to jest drewno CLT?
    CLT (Cross-Laminated Timber) to drewno klejone krzyżowo. Składa się z kilku warstw desek (lameli) ułożonych naprzemiennie pod kątem 90 stopni i sklejonych ze sobą. Dzięki temu materiał zyskuje ogromną wytrzymałość i stabilność wymiarową w każdym kierunku.
  • Czy w Polsce buduje się wysokie budynki z drewna?
    Choć Polska nie ma jeszcze drewnianych wieżowców na miarę światowych rekordzistów, technologia ta zyskuje na popularności. Powstają coraz wyższe budynki mieszkalne, biurowe i użyteczności publicznej w technologii drewna klejonego.
  • Jak wysoki może być budynek z drewna?
    Teoretycznie granice są bardzo wysokie. Już teraz istnieją projekty koncepcyjne wieżowców drewnianych przekraczających 300 metrów, jak japoński W350 Project. Rozwój technologii drewna inżynieryjnego stale przesuwa te granice.
  • Czy budowa z drewna jest droższa od tradycyjnej?
    Koszt materiałów może być wyższy, ale jest on często kompensowany przez krótszy czas budowy, mniejsze zapotrzebowanie na ciężki sprzęt i mniejszą liczbę pracowników na budowie, co finalnie może obniżyć całkowity koszt inwestycji.

 

Nazwa Budowli	Lokalizacja	Wysokość	Rok ukończenia	Typ
Radiostacja Gliwicka	Gliwice, Polska	111 m	1935	Wieża nadawcza (konstrukcja)
Ascent MKE	Milwaukee, USA	86,6 m	2022	Budynek mieszkalny
Mjøstårnet	Brumunddal, Norwegia	85,4 m	2019	Budynek wielofunkcyjny
HoHo Wien	Wiedeń, Austria	84 m	2020	Budynek wielofunkcyjny (hybrydowy)
Brock Commons Tallwood House	Vancouver, Kanada	53 m	2017	Akademik

Ewolucja drewnianego budownictwa: Od tradycyjnych chat do drapaczy chmur

Historia budownictwa drewnianego jest tak długa jak historia cywilizacji. Od prostych szałasów, przez średniowieczne grody, po misterne kościoły i dworki – drewno było podstawowym, łatwo dostępnym i wszechstronnym materiałem. Jednak rewolucja przemysłowa i era betonu oraz stali zepchnęły je na margines, kojarząc głównie z niską, tradycyjną zabudową. Dziś, dzięki nauce i technologii, jesteśmy świadkami spektakularnego powrotu.

Kluczem do tej zmiany stało się drewno inżynieryjne, a zwłaszcza wspomniane technologie CLT (drewno klejone krzyżowo) i glulam (drewno klejone warstwowo). Pozwalają one na tworzenie wielkoformatowych, prefabrykowanych paneli, belek i słupów o wytrzymałości porównywalnej ze stalą, ale przy znacznie niższej masie. Proces produkcji jest precyzyjny, co przekłada się na minimalizację odpadów i błyskawiczny montaż na placu budowy. To nie jest już to samo drewno, z którego nasi przodkowie budowali swoje domy – to zaawansowany technologicznie kompozyt, który na nowo definiuje możliwości architektury.

Światowy ranking najwyższych budowli z drewna – kto jest na szczycie?

Wyścig o miano najwyższego drewnianego budynku na świecie jest fascynującym pokazem innowacji i inżynieryjnego kunsztu. Rekordy są regularnie pobijane, a każdy nowy projekt przesuwa granice tego, co uważano za możliwe. Oto przegląd najważniejszych graczy na globalnej scenie.

Ascent MKE – amerykański rekordzista z Milwaukee (86,6 m)

Ukończony w 2022 roku, 25-piętrowy Ascent MKE jest oficjalnie uznawany przez Council on Tall Buildings and Urban Habitat (CTBUH) za najwyższy budynek o konstrukcji drewnianej na świecie. To luksusowy apartamentowiec, którego konstrukcja opiera się na słupach z drewna klejonego (glulam) oraz stropach i ścianach z drewna klejonego krzyżowo (CLT). Co ciekawe, pierwsze sześć pięter budynku stanowi betonowe podium, w którym mieści się parking i lobby. Dopiero powyżej wznosi się imponująca, 19-piętrowa drewniana wieża. Projekt ten jest dowodem na to, że budownictwo hybrydowe, łączące zalety różnych materiałów, jest przyszłością wysokich konstrukcji.

Mjøstårnet – norweski pionier, który zmienił zasady gry (85,4 m)

Zanim na scenę wkroczył Ascent MKE, to właśnie norweski Mjøstårnet dzierżył palmę pierwszeństwa. Położony w małym miasteczku Brumunddal nad jeziorem Mjøsa, ten 18-piętrowy budynek był prawdziwym przełomem. Ukończony w 2019 roku, jako pierwszy udowodnił, że można wznieść w pełni funkcjonalny, wysoki budynek wielofunkcyjny (mieszczący hotel, apartamenty i biura) niemal w całości z drewna. Jego konstrukcja nośna, w tym klatki schodowe i szyby windowe, została wykonana z paneli CLT. Mjøstårnet stał się globalnym symbolem zrównoważonego budownictwa i inspiracją dla architektów na całym świecie.

HoHo Wien – wiedeński wieżowiec hybrydowy (84 m)

Wiedeński HoHo Wien to kolejny przykład inteligentnego połączenia materiałów. Choć jest minimalnie niższy od norweskiego konkurenta, jego konstrukcja jest unikalna. Budynek posiada betonowy rdzeń, który zapewnia stabilność, natomiast cała reszta – stropy, ściany zewnętrzne i wewnętrzne słupy – jest wykonana z prefabrykowanych elementów drewnianych. Taka hybrydowa budowa pozwoliła zoptymalizować koszty i czas realizacji, a jednocześnie zachować ekologiczny charakter inwestycji. Aż 75% materiałów użytych do budowy wieży to drewno, co przekłada się na oszczędność około 2800 ton CO2 w porównaniu z tradycyjną konstrukcją betonową.

Brock Commons Tallwood House – kanadyjski akademik (53 m)

Położony na terenie kampusu Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej w Vancouver, Brock Commons Tallwood House był w momencie ukończenia (2017 r.) najwyższym drewnianym budynkiem świata. Ten 18-piętrowy akademik dla ponad 400 studentów został wzniesiony w rekordowym tempie – montaż drewnianej konstrukcji zajął zaledwie 70 dni. Podobnie jak w przypadku Ascent MKE, posiada on betonowe podium, ale cała reszta to drewno inżynieryjne. Projekt ten stał się wzorcem dla szybkiego i efektywnego budownictwa z prefabrykatów.

Radiostacja Gliwicka – polski skarb i najwyższa drewniana konstrukcja świata?

W kontekście dyskusji o najwyższych drewnianych budowlach nie można pominąć polskiego akcentu, który jest absolutnie wyjątkowy. Mowa o Radiostacji Gliwickiej, nazywanej często „Śląską wieżą Eiffla”. Mierząca 111 metrów wieża jest uznawana za najwyższą istniejącą, w pełni drewnianą konstrukcję na świecie.

Historia i unikalna konstrukcja Radiostacji

Zbudowana w 1935 roku z drewna modrzewiowego, wieża imponuje nie tylko wysokością, ale i inżynierską precyzją. Co najważniejsze, w jej konstrukcji nie użyto ani jednego metalowego gwoździa – wszystkie połączenia wykonano przy użyciu ponad 16 000 mosiężnych śrub. Wybór drewna i brak elementów stalowych był podyktowany funkcją – wieża miała służyć jako antena dla nadajnika radiowego, a metalowe elementy zakłócałyby emisję fal. To zabytek techniki o światowym znaczeniu, a także miejsce o ogromnej wadze historycznej – to właśnie tutaj miała miejsce tzw. prowokacja gliwicka, która posłużyła jako pretekst do ataku Niemiec na Polskę w 1939 roku.

Budynek a konstrukcja – dlaczego to ważne rozróżnienie?

Dlaczego więc Radiostacja Gliwicka nie figuruje na szczycie rankingów obok Ascent MKE czy Mjøstårnet? Kluczowe jest tu rozróżnienie terminologiczne, które stosują organizacje takie jak CTBUH.
* Budynek (Building): To konstrukcja przeznaczona do stałego pobytu ludzi lub prowadzenia w niej działalności (mieszkalna, biurowa, hotelowa). Musi posiadać stropy i być w co najmniej 50% przeznaczona na cele użytkowe.
* Konstrukcja (Structure) / Wieża (Tower): To obiekt budowlany, którego główną funkcją nie jest zapewnienie przestrzeni użytkowej, a np. podtrzymywanie anten (jak w Gliwicach), funkcja widokowa czy telekomunikacyjna.

Zgodnie z tą definicją, Radiostacja Gliwicka jest najwyższą drewnianą konstrukcją, podczas gdy Ascent MKE jest najwyższym drewnianym budynkiem. To subtelna, ale istotna różnica, która w żaden sposób nie umniejsza inżynieryjnego geniuszu polskiego obiektu.

Co sprawia, że drewno wraca do łask w nowoczesnym budownictwie?

Rosnąca popularność drewna w budownictwie wysokościowym nie jest tylko chwilową modą. To odpowiedź na największe wyzwania współczesnego świata – zmiany klimatyczne, potrzebę efektywności i dążenie do poprawy jakości życia w miastach. Z mojego doświadczenia jako obserwatora branży wynika, że za tym trendem stoi kilka kluczowych argumentów.

Ekologia i ślad węglowy – argument nie do podważenia

Budownictwo odpowiada za niemal 40% globalnej emisji CO2. Produkcja cementu i stali to procesy niezwykle energochłonne. Drewno jest tutaj całkowitym przeciwieństwem.
* Magazyn CO2: Drzewa w procesie fotosyntezy pochłaniają dwutlenek węgla z atmosfery. Kiedy drewno jest wykorzystywane w budynku, ten węgiel pozostaje w nim zmagazynowany przez cały cykl życia obiektu.
* Surowiec odnawialny: Drewno pochodzące z lasów zarządzanych w sposób zrównoważony jest surowcem, który stale się odnawia.
* Niski ślad węglowy produkcji: Przetwarzanie drewna na elementy konstrukcyjne wymaga znacznie mniej energii niż produkcja stali czy betonu.

Szybkość i precyzja budowy dzięki technologii CLT i glulam

W praktyce najczęściej działa to tak: elementy drewniane, takie jak ściany, stropy czy belki, są produkowane z milimetrową precyzją w fabryce. Na plac budowy przyjeżdżają gotowe moduły, które są montowane niczym klocki. Taka prefabrykacja przynosi ogromne korzyści:
* Skrócenie czasu budowy: Montaż jest nawet o 50-75% szybszy niż w technologiach tradycyjnych.
* Mniejszy plac budowy: Mniej ciężkiego sprzętu, mniej hałasu i pyłu.
* Wyższa jakość: Kontrola jakości w fabryce jest znacznie łatwiejsza niż na placu budowy.
* Niższa waga: Konstrukcje drewniane są do pięciu razy lżejsze od betonowych, co pozwala na budowę na gruntach o mniejszej nośności i zmniejsza wymagania dotyczące fundamentów.

Bezpieczeństwo pożarowe – obalamy mity

Jednym z najczęstszych pytań i obaw jest palność drewna. Paradoksalnie, masywne drewno konstrukcyjne zachowuje się w ogniu w sposób bardzo przewidywalny i bezpieczny. W przeciwieństwie do stali, która pod wpływem wysokiej temperatury szybko traci nośność i gwałtownie się odkształca, drewno pali się powoli od zewnątrz do wewnątrz. Na jego powierzchni tworzy się zwęglona warstwa, która działa jak izolator, chroniąc rdzeń belki czy słupa. Dzięki temu konstrukcja może zachować swoją nośność przez długi czas, dając ludziom czas na bezpieczną ewakuację. Oczywiście, budynki te są również wyposażane w nowoczesne systemy przeciwpożarowe, takie jak tryskacze, co czyni je równie bezpiecznymi jak ich betonowe odpowiedniki.

Przyszłość drewnianych wieżowców: co nas czeka?

Obecne rekordy wysokości to dopiero początek. Architekci i inżynierowie na całym świecie już pracują nad projektami, które mają wynieść drewniane budownictwo na zupełnie nowy poziom.
* Projekty koncepcyjne: Japońska firma Sumitomo Forestry zapowiedziała projekt W350 Project – wieżowca o wysokości 350 metrów w Tokio, który ma być ukończony do 2041 roku. Miałby on składać się w 90% z drewna. W Chicago i Londynie również powstają koncepcje drewnianych „super-wieżowców”.
* Nowe technologie: Badania koncentrują się na dalszym wzmacnianiu drewna, na przykład poprzez kompozyty z włóknem węglowym, a także na rozwijaniu jeszcze bardziej zaawansowanych technik prefabrykacji i montażu.
* Zmiana przepisów: Wiele krajów na świecie aktualizuje swoje przepisy budowlane, aby umożliwić wznoszenie coraz wyższych budynków z drewna, co otwiera drogę do realizacji ambitnych projektów.

Drewniana rewolucja w budownictwie wysokościowym nabiera tempa. To, co jeszcze dekadę temu wydawało się fantazją, dziś staje się rzeczywistością. Drewniane wieżowce to nie tylko inżynieryjne cuda, ale przede wszystkim krok w stronę bardziej zrównoważonych, zdrowszych i przyjaźniejszych miast przyszłości. Wyścig o to, kto zbuduje najwyższą budowlę z drewna, z pewnością będzie trwał, a my będziemy świadkami powstawania kolejnych, zapierających dech w piersiach konstrukcji.

Obserwowanie tego trendu i śledzenie kolejnych rekordów to fascynująca podróż w przyszłość architektury. Warto mieć świadomość, że Polska, dzięki unikalnemu zabytkowi w Gliwicach, ma w tej historii swoje stałe i bardzo ważne miejsce. Analizując kolejne projekty, pamiętajmy o rozróżnieniu na budynki i konstrukcje, by w pełni docenić kunszt twórców zarówno historycznych wież, jak i nowoczesnych drapaczy chmur.

Źródła / Odniesienia

1. https://biurorekordow.pl/najwyzsza-budowla-z-drewna-rekord-guinnessa/
2. https://architektura.muratorplus.pl/realizacje/najwyzsze-budynki-z-drewna-5-najwyzszych-budynkow-drewnianych-na-swiecie-aa-3wh8-Hubz-VXSG.html
3. https://gadzetomania.pl/najwyzsza-na-swiecie-konstrukcja-z-drewna-stoi-w-polsce-poznajcie-slaska-wieze-eiffla,6704108779492993a
4. https://wiazarpolska.pl/najciekawsze-budowle-z-drewna-swiatowy-ranking/